kapur

Kapoer (Nederland), sintok, keladan, kapur-kejatan (Maleisië), empedoe, singkelkamferhout, sintok, petanang (Indonesië), Borneo camphor-wood (het gebruik van deze naam moet worden afgeraden), swamp kapur (Borneo).

Dryobalanops aromatica Gaertn. f., D. fusca v. Sl., D. lanceolata Burck, D. oblongifolia Dyer, D. oocarpa v. Sl. ex K. Heyne, D. spec. div..

Dipterocarpaceae.

Maleisië, Indonesië, Sabah, Sarawak.

Hoogte 60-75 m. De 27-30 m lange, gladde, goed cilindrische stam heeft boven de goed ontwikkelde wortelaanlopen een diameter van 0,9-1,5 m, maximaal 4,5 m. Zeer zware stammen kunnen een sponzig hart hebben.

Gekantrecht hout.

De kleur van het kernhout varieert van licht roodbruin tot donker roodbruin. Het 20-60 mm brede spint is geelbruin en duidelijk van het kernhout te onderscheiden. Op het houtoppervlak zijn witachtige lijntjes zichtbaar van tangentiaal gerangschikte harskanaaltjes, die de indruk van groeiringen geven. Voor blank lakwerk zijn deze lijntjes geen bezwaar, omdat ze de lak absorberen en daardoor vrijwel onzichtbaar worden. Het hout heeft geen harsachtig karakter als bijvoorbeeld keruing. Zeer kleine wormgaatjes (pin holes), veroorzaakt door nathoutboorders, komen voor. In gezaagd en gedroogd hout bestaat echter geen gevaar voor verdergaande aantasting. Bewerkt vers hout heeft een karakteristieke kamfergeur (vandaar de naam camphor wood) die tijdens het drogen verdwijnt. Kapur is echter geen echt kamferhout.

loofhout

Recht of kruisdraad.

Matig grof.

(600-)630- 700-790(-800) kg/m3 bij 12% vochtgehalte, vers 1000-1200 kg/m3.

Groot.

Vrij langzaam met neiging tot vervorming en het optreden van haarscheurtjes. Er dient wel op enige variatie in het gedrag tussen de kapursoorten te worden gerekend.

Kapur is, zowel met handgereedschap als met machines, matig goed te bewerken. Sommige kapursoorten bevatten kiezel waardoor gereedschappen snel kunnen afstompen. Het gebruik van hardmetalen snijgereedschap wordt aanbevolen. Bij het schaven van kruisdradig hout moet de snijhoek 20° bedragen om opstaande vezels te voorkomen.

Matig, voorboren wordt aanbevolen.

Goed.

Matig.

Schimmels 1-2.
Termieten M.

Kernhout 4.
Spint 1.

Bij buitentoepassingen dient roestvast bevestigingsmateriaal te worden gebruikt in verband met aanwezigheid van looizuur.

Kapur is gebruikt voor binnen- en buitentimmerwerk kozijnen, ramen, deuren, betimmeringen, plinten, traptreden, spanten en huiden voor jachtbouw, carrosseriebouw, vloeren, parkbanken enz. De ervaringen met kapur voor buitentimmerwerk zijn echter slecht, vanwege de optredende haarscheurtjes, die ook na de oppervlakafwerking optreden. Kapur wordt ook toegepast voor de fabricage van triplex.