Algemeen

Houtsoort: Wengé / Panga panga

Voorbeeld
Atibt

wengé

Andere namen

1. awong (Kameroen), n\'toko, n\'gondou (Kongo), anong (Guinee), n\'son-so (Gabon), mboto, bokonge, dikala-kala, tshikalakala, dikela, kiboto, monkonge, mundambi, wengé (Zaïre).2. jambire, pangire (Mozambique), m\'pande, mpanga (Tanzania), panga panga.

Botanische naam

1. Millettia laurentii De Wild.2. Millettia stuhlmannii Taub.

Familie

Leguminosae (Papilionaceae).

Groeigebied

1. Zaïre.2. Tropisch Oost-Afrika, hoofdzakelijk Mozambique en Tanzania.

Boombeschrijving

Hoogte 20-25 m. De takvrije stam heeft een diameter van 0,6-0,9(-1,2 m). Wortellijsten zijn vaak aanwezig en het bruikbare gedeelte van de stam bedraagt dan ook meestal 8-12 m. De bomen zijn meestal cilindrisch, maar zelden recht en hebben soms een rot hart, scheuren en een ingegroeide bast, verder zijn ze vaak nogal kwastig.

Aanvoer

Zaag- en fineerhout, gekantrecht hout en fineer.

Houtbeschrijving

Vers gezaagd wengé heeft een licht geelbruine kleur. Aan licht blootgesteld wordt het hout al snel donkerbruin. Panga panga heeft in het algemeen een lichtere kleur dan wengé en wordt uniform bruin met fijne lichtgekleurde strepen. De houtvaten of poriën van panga panga zijn soms gevuld met een gele stof. Bij wengé komt deze stof nooit voor, bij panga panga in wisselende hoeveelheden of soms helemaal niet. Bij een overmaat aan gele inhoudsstoffen wordt het hout op het langsvlak ontsierd door gele streepjes, stippen of vlekjes. Het spint is 25-50 mm breed en heeft een geelwitte kleur. Bij wengé heeft het vezelweefsel een zwarte kleur en het parenchymweefsel een (licht)bruine kleur. Beide weefsels komen voor in afwisselende, ongeveer evenwijdige banen. Hierdoor ontstaat op kwartiers gezaagd hout een regelmatige tekening van zwarte en bruine strepen, terwijl dosse gezaagd hout fraai bruinzwart is gevlamd. Wanneer wengé lang aan directe zonbestraling wordt blootgesteld, wordt het weer lichter van kleur. Het zwarte hout wordt dan donkerbruin en de bruine zones geelbruin. Buiten toegepast, dient wengé met een oppervlakafwerkmiddel te worden behandeld aangezien de donkergekleurde inhoudsstoffen in water oplossen en vlekken op onderliggende materialen kunnen veroorzaken.

Houtsoort

loofhout

Draad

Recht, kruisdraad komt voor.

Nerf

Grof.

Volumieke massa(750-)780- 830-900(-1000) kg/m3 bij 12% vochtgehalte, vers 1100-1200 kg/m3.
Werken

Middelmatig.

Drogen

Zeer langzaam met weinig vervorming.

Bewerkbaarheid

Vrij goed, maar gereedschappen stompen snel af en er moet rekening mee worden gehouden dat het hout snel splijt. Wengé kan uitstekend worden gedraaid. Goede afzuiging is noodzakelijk aangezien zaagsel en schuurstof maagaandoeningen en huidontstekingen kunnen veroorzaken. Splinters zijn moeilijk te verwijderen en veroorzaken direct een ontsteking.

Spijkeren en schroevenVoorboren noodzakelijk.
Lijmen

Matig. Indien veel inhoudsstoffen aanwezig zijn, is het moeilijk te lijmen.

Buigen

Slecht.

Oppervlakafwerking

Matig. Door de grove nerf en door inhoudsstoffen geeft de oppervlakafwerking nogal eens problemen. Bij blanke afwerking verdient het aanbeveling poriënvuller te gebruiken. Behandeling met olie geeft het hout een wat doods aanzien, maar een wasbehandeling geeft een fraai resultaat.

Duurzaamheid

Schimmels 2.Termieten D.

Impregneerbaarheid

Kernhout 4.

Toepassingen

Meubelen en betimmeringen (zowel in massief hout als in gefineerd plaatmateriaal), traptreden, trapleuningen, parket- en strokenvloeren kozijnen, ramen, deuren (kwartiers gezaagde stijlen en dorpels), draaiwerk, beeldhouw- en houtsnijwerk, lijsten.

Kwaliteitseisen

Wengé is genoemd in de KVT\'95, Kwaliteit van houten gevelelementen. Dit betekent dat met wengé kozijnen met KOMO-productcertificaat kunnen worden vervaardigd.