Algemeen

Houtsoort: Parana pine

Andere namen

Araucaria, curiy, pino Parana (Argentinië), pinheiro do Parana, pinho Brasileiro (Brazilië), Brasilkiefer, Araukarie (Duitsland), pin de Parana, pin Parana, Brasilian pine (Frankrijk), pinheiro do Brasil, pino blanco (Paraguay), candelabra-tree.

Botanische naam

Araucaria angustifolia (Bertol.) Kuntze (= A. brasiliana A. Rich.).

Familie

Araucariaceae.

Groeigebied

Brazilië, Paraguay en Noord-Argentinië.

Boombeschrijving

Hoogte 25-40 m. De takvrije rechte cilindrische stam heeft een lengte van 25-35 m lang met een diameter van 0,6-1,0(-1,2) m. De fraaie boom staat bekend om zijn typische tak- en bladvorm. De groen- tot blauwachtige bladeren zijn lancetvormig en de takken richten zich aan de uiteinden omhoog zodat de kroon er uitziet als een reusachtige veelarmige kandelaar.

Aanvoer

Gekantrecht hout en halffabrikaten (onder andere schroten en bezemstelen). Door uitkap van de natuurlijke opstanden is er de laatste jaren echter nauwelijks aanvoer.

Houtbeschrijving

Parana pine is een naaldhoutsoort en heeft dus geen vaten. De groeiringen zijn min of meer duidelijk zichtbaar. Er bestaat echter nauwelijks verschil in de wanddikte van de vroeg- en laathoutvezels. Parana pine verschilt hiermee duidelijk van de hier bekende, voornamelijk Europese naaldhoutsoorten. De stralen zijn kops zichtbaar, maar tangentiaal niet. Op het radiale vlak zijn de stralen duidelijk waarneembaar als fijne, door inhoudsstoffen donker gekleurde streepjes. De vezels van Parana pine behoren tot de langste vezels die in hout worden aangetroffen. Spint- en kernhout verschillen duidelijk van elkaar in kleur. Het zeer brede, bruikbare spint is bleekgeel. De kern is licht tot donker grijsbruin, dikwijls voorzien van min of meer helrode tot paarsachtige strepen. Parana pine heeft een zijdeachtige glans en een zeer gelijkmatige, homogene structuur. In die gevallen waarin de rode strepen ontbreken, heeft het geen uitgesproken tekening. Er zijn vrij vaak kleine pitkwastjes (1-4 mm doorsnede) aanwezig. In planken zijn ze vaak zichtbaar in een regelmatig patroon, namelijk in vrij steil verlopende evenwijdige lijnen of in een ruitpatroon. Deze regelmatige plaatsing wordt veroorzaakt door de dubbele spiraalvormige takstand. Ten gevolge van het voorkomen van donkergeel gekleurd reactiehout (drukhout) treedt soms overmatige krimp op, in het bijzonder in de lengterichting.

Houtsoort

naaldhout#ATIBT
pin do Parana

Draad

Recht.

Nerf

Fijn.

Volumieke massa

(480-)500- 540-600(650) kg/m3 bij 12% vochtgehalte, vers 700 kg/m3.

Werken

Middelmatig tot groot. Hout met veel donkere of rode strepen (drukhout) krimpt en werkt meer, ook in de lengterichting dan normaal hout.

Drogen

Langzaam. Parana pine droogt moeilijker dan de andere naaldhoutsoorten. De droogeigenschappen lopen nogal uiteen. Met name donkergekleurd hout droogt langzaam, met neiging tot splijten. Om in een partij Parana pine een uniform droogresultaat te verkrijgen, kan men deze het beste zeer langzaam drogen.

Bewerkbaarheid

Parana pine is zowel met handgereedschap als met machines gemakkelijk te bewerken. Het hout kan goed worden gefreesd en vormt stevige verbindingen. Het hout is geschikt voor draaiwerk.

Spijkeren en schroevenGoed.
Lijmen

Goed.

Buigen

Slecht.

Oppervlakafwerking

Goed.

Duurzaamheid

Kernhout
Schimmels 4-5.
Termieten G.
Spint
Hylotrupes D.
Anobium G.

Impregneerbaarheid

Kernhout 2.
Spint 1.

Bijzonderheden

Chili pine, Chilean pine, ook wel monkey puzzletree genoemd, vanwege de van harde groene schubben voorziene takken, Araucaria araucana K.Koch. is in West-Europa in veel tuinen geplant. Deze boom, natuurlijk voorkomend in Chili en Argentinië, komt in uiterlijk en eigenschappen grotendeels overeen met Parana pine. Bij Chili pine
ontbreken echter de voor
Paranapine zo karakteristieke rode strepen. Araucaria araucana uit Chili staat op de lijst van zeldzame of met uitsterven bedreigde planten van CITES Appendix I. De handel in het hout uit Chili en Argentinië is daarom verboden.

Toepassingen

Parana pine is jarenlang veel toegepast in de vorm van sponningschroten voor wand- en plafondbetimmeringen en voor kerkbanken en ander kerkmeubilair. Voor grote afmetingen wordt Parana pine gelamineerd om trekken tegen te gaan. Voorts wordt het toegepast voor lijstwerk, stokken, stelen van bezems en harken, peddels, meelstortkokers en voor kaasplanken. Parana pine kan gemakkelijk en met succes tot fineer, zowel geschild als gesneden, worden verwerkt. In het land van herkomst wordt Parana pine bovendien gebruikt voor de fabricage van lucifers, papier, celstof, kasten, eenvoudig meubilair, vaten en containers.
Opmerking: met nadruk wordt aanbevolen Parana pine-schroten goed te laten klimatiseren alvorens het hout aan te brengen. Vooral waar lange delen worden toegepast, kunnen grote krimpnaden optreden als er hout met veel drukhout wordt verwerkt, dat een opvallende lengtekrimp vertoont.