mengkulang

Lumbayao (Filipijnen), kembang (Sabah), teraling, mengkulang, palapi (Indonesië, Maleisië, Sarawak), chumprak (Thailand), kanze, kanazo (Myanmar/Burma), huynh (Kampuchea), hao (Laos).

Heritiera simplicifolia (Mast.) Kosterm. (= Tarrietia simplicifolia Mast.), H. spec. div..

Sterculiaceae.

Zuidoost-Azië; voornamelijk Maleisië, Indonesië, Filipijnen.

Hoogte 30-45(-50) m. De 18-24 m lange takvrije stam is meestal behoorlijk recht en cilindrisch met een diameter van 0,6-1,2(-1,35) m. De stammen kunnen afhankelijk van de soort tot 3 m hoge wortelaanzettingen hebben.

Gekantrecht hout.

Mengkulang-kernhout is rozebruin tot roodbruin. Het 50-125 mm brede spint is licht roodbruin tot geelachtig rood en steekt nauwelijks af bij het kernhout. Opvallend is de zachte zijdeglans van het geschaafde hout. Op het kwartierse vlak geeft de kruisdraad een brede streeptekening en zuiver kwartiers geschaafd zijn de stralen opvallend, net als bij niangon. Een brosse wollige kern tot 150 mm diameter kan voorkomen. Dit gedeelte is onbruikbaar voor constructieve doeleinden. Mengkulang zou versgezaagd een onaangename geur hebben.

loofhout

Recht tot kruisdraad, soms onregelmatige draad.

Matig grof tot grof.

(520-)680- 710-720(-950) kg/m3 bij 12% vochtgehalte.

Middelmatig tot groot, afhankelijk van de herkomst.

Matig snel. Zowel aan de lucht als versneld is mengkulang tamelijk snel te drogen. Hierbij bestaat enige neiging tot het vormen van oppervlaktescheurtjes en vervormen zodat het drogen voorzichtig dient te gebeuren.

Bij de machinale bewerking stompen gereedschappen snel af door de aanwezigheid van kiezel (< 0,5%). Bij het schaven van kwartiers gezaagd hout met kruisdraad kan een goed glad oppervlak worden verkregen door de snijhoek op 20° te houden.

Goed.

Zou goed te buigen zijn.

Goed. Voor mooi glad lakwerk wordt gebruik van een poriënvuller aangeraden.

Schimmels 4v.
Termieten G.

Kernhout 3.
Spint 2.

Mengkulang is de voorkeursnaam van Heritierasoorten die voorkomen in Maleisië, Kalimantan en Sarawak. Soortgelijk hout is in Thailand bekend onder de naam chumprak en op de Filipijnen als lumbayao. In de literatuur wordt deze houtsoort dikwijls nog met de oude Botanische naam Tarrietia aangeduid, die echter al sinds 1962 is veranderd. Bij het zien van mengkulang valt onmiddellijk de gelijkenis met de Afrikaanse houtsoort niangon, Heritiera utilis (Sprague) Sprague op. Palapi uit Indonesië zou door andere groeiomstandigheden wat betere eigenschappen hebben dan mengkulang.

Mengkulang is geschikt voor de fabricage van triplex en spaanplaat. Mooi getekende blokken komen ook in aanmerking voor snijfineer. Plaatselijk wordt mengkulang toegepast voor constructiehout en voor trappen, vloeren en meubelen. In Groot-Brittannië wordt het ook wel voor vloeren gebruikt. Verder geschikt voor timmerwerk als kozijnen, ramen en deuren. Vooral voor deze laatstgenoemde toepassing verdienen kwartiers gezaagde stijlen en dorpels aanbeveling in
uiteraard de juiste droogtegraad. In het algemeen kan mengkulang worden beschouwd als een goede vervanger van houtsoorten als rode meranti, niangon en diverse Afrikaanse mahoniesoorten, hoewel het minder duurzaam is, maar mogelijk even duurzaam als de lichtere rode meranti en seraya.